Jak zostać dobrym rodzicem? Oto gotowy przepis!

Drodzy rodzice, to w większości od was zależy, jakie dzieciństwo i jaką dorosłość będzie miało wasze dziecko. To wy w dużym stopniu ukierunkowujecie je na sukcesy lub na porażki. To od was zależy, czy będą szczęśliwymi dziećmi, nastolatkami, a w przyszłości małżonkami. To dzięki jakości waszej relacji z nimi budują one fundament pod własne rodzicielstwo, gdy sami kiedyś zostaną rodzicami.

Co zrobić, by wzorowo wywiązać się z roli rodzica? Trzeba od samego początku budować bezpieczną więź z własnym dzieckiem, zapewniając mu tym samym optymalne wzrastanie do dorosłości (o szczegółach tzw. teorii przywiązania przeczytacie tutaj)

Drodzy rodzice, sprawcie, by wasze dziecko wzrastało w radości, ufności, pełnej akceptacji i miłości. Pomóżcie mu budować dojrzałość psychospołeczną, by radziło sobie w relacjach z samym sobą i z innymi, by umiało mierzyć się z trudnościami i ze stresem, by w swym życiu było naprawdę szczęśliwe. 

Jeśli wasze dziecko jest już starsze i martwicie się, że pierwsze lata życia ma już za sobą, a nie zawsze udawało się wam zapewnić relację służącą bezpiecznemu przywiązaniu, także możecie zmienić swoje zachowanie wobec niego. 

Budujcie bezpieczne przywiązanie! 

Sposobów budowania bezpiecznej więzi jest wiele. Wykorzystujcie każdą relację z dzieckiem do jej kształtowania. Rozwijajcie nowe pomysły i po prostu je wdrażajcie. Co więc możecie zrobić bez względu na to, ile wasza pociecha ma miesięcy czy lat? Oto propozycje:

Pierwszą i najważniejszą sprawą jest wasze podejście do własnej roli rodzicielskiej. Od waszych postaw wobec bycia dobrą mamą i dobrym tatą zależy jakość dzieciństwa waszej pociechy. Oznacza to, że stoi przed wami kilka ważnych zadań i zasad:

• Dbajcie o siebie i o własny rozwój, jeśli chcecie być dobrym rodzicem.
• Bądźcie dla dziecka przewidywalni i autentyczni.
• Bądźcie rodzicami dostępnymi, osiągalnymi i zaangażowanymi.
• Bądźcie cierpliwi i opanowani wobec dziecka.
• Dbajcie o zachowania spójne i stabilne emocjonalnie.
• Nie okłamujcie dziecka – bądźcie szczerzy i prawdomówni.
• Nie obiecujcie, jeśli nie zrealizujecie tego, co obiecujecie.
• Bądźcie dla dziecka czułymi i opiekuńczymi rodzicami (ale nie nadopiekuńczymi).

Drugą ważną sprawą w odpowiedzialnym rodzicielstwie jest wasza dbałość o dobrą atmosferę w domu – o więzi z dzieckiem i ze współmałżonkiem. Aby stworzyć przyjazny dom pamiętajcie, aby:

• Dbać o wzajemne zrozumienie i zaufanie między wami – rodzicami a dziećmi.
• Budować bliską relację z dzieckiem.
• Włączać dziecko w sprawy życia rodziny.
• Mieć czas dla dziecka – być z nim.
• Okazywać dziecku swoje uczucia oraz rodzicielskie ciepło. 
• Uważnie słuchać dziecka.
• Prawidłowo komunikować się w rodzinie oraz rozwiązywać konflikty ze współmałżonkiem i z dzieckiem.
• Pomóc tworzyć dzieciom dobre relacje z rodzeństwem.

Trudno będzie wam realizować swoje zadania rodzicielskie i budować udaną więź z waszą córką i/lub synem, gdy nie będziecie rozumieli świata własnych dzieci. Oznacza to, że fundamentem do tego rozumienia jest poznanie specyfiki ich rozwoju – tego, co jest prawidłowe, a także tego, co może odbiegać od normy. W związku z tym w trzecim obszarze waszego rodzicielstwa skoncentrujcie się na tym, by:

• Zdobywać informacje o prawidłowościach rozwojowych dziecka na każdym, kolejnym etapie jego życia.
• Szukać pomocy, jeśli zaniepokoi was coś w rozwoju dziecka, co odbiega od norm rozwojowych przypisanych określonemu okresowi jego życia.
• Okazywać dziecku zainteresowanie jego osobą i jego sprawami.
• Być wrażliwymi na potrzeby dziecka – jeśli sygnalizuje wam swoje potrzeby – przyjrzyjcie się im i pomóżcie mu je zaspokoić. 
• Akceptować trudności i ograniczenia dziecka.
• Pomagać dziecku, gdy ma problemy i potrzebuje waszego wsparcia.
• Nie wymagać od dziecka więcej niż może wykonać.
• Usamodzielniać dziecko zgodnie z rytmem i tempem jego rozwoju.
• Ćwiczyć z dzieckiem wolę – uczcie je panowania nad pragnieniami i zachciankami.

Jeśli dziecko zachowuje się niewłaściwie, szukajcie przyczyny tego zachowania – pamiętajcie: trzeba kochać i w pełni akceptować dziecko, ale nie należy akceptować jego nieprawidłowych zachowań. Gdy poznacie przyczynę nieprawidłowego zachowania dziecka, będziecie w stanie pomóc mu w zmianie zachowania na prawidłowe.

Czwartym obszarem waszych działań, niezwykle ważnym dla rozwoju waszego dziecka, jest budowanie jego poczucia własnej wartości. Umożliwi mu to ukształtowanie wysokiej samooceny, która przyczyni się do odważnego poznawania świata i wkraczania w kolejne etapy rozwoju we wszystkich jego sferach. Co możecie zrobić, by „dodać mu skrzydeł”?

• Zawsze kochajcie i akceptujcie swoje dziecko (mówcie mu o tym często).
• Przytulajcie dziecko i mówcie mu, że jest dla was bardzo ważne.
• Dostrzegajcie starania i mocne strony u dziecka i mówcie mu o swoich spostrzeżeniach.

Życiu rodzinnemu i doświadczeniom każdego z nas – dorosłych i dzieci – towarzyszą emocje. To kolejny niezwykle istotny obszar do zagospodarowania przez rodziców. Znane od około ćwierćwiecza pojęcie inteligencji emocjonalnej, jej struktura oraz uwarunkowania, to klucze do wszystkich obszarów relacji z innymi, a szczególnie z bliskimi. Zrozumienie świata emocji własnych oraz emocji dzieci pomoże wam adekwatnie realizować swoje role rodzicielskie. Co w związku z tym możecie robić?

• Wczuwajcie się w przeżycia dziecka.
• Akceptujcie i szanujcie uczucia dziecka. 
• Pozwólcie mu na ujawnianie jego emocji i uczcie właściwego ich wyrażania.
• Kształtujcie własną inteligencję emocjonalną i dbajcie o zaspokajanie własnych potrzeb.
• Okazujcie dziecku własne emocje (ale w sposób kontrolowany).

Ostatnim obszarem waszych rodzicielskich oddziaływań, na który chcę wam jeszcze zwrócić uwagę, są granice – zarówno te indywidualne, jak i te, które wiążą się z relacjami oraz z wychowaniem. Dzięki ich przestrzeganiu dziecko będzie miało zagwarantowane poczucie bezpieczeństwa oraz jasny świat reguł, który pokaże mu, jak żyć. Co jest ważne, abyście w tym zakresie robili?

• Uczcie dziecko, co jest dla niego bezpieczne – co jest dobre, a co złe.
• Pokazujcie dziecku prawa rządzące światem i określajcie granice, których nie powinno przekraczać.
• Budujcie system i hierarchię wartości u dziecka. Uczcie je norm i zasad moralnych. 
• Uczcie dziecko odpowiedzialności.
• Zaakceptujcie, że dziecko ma swoje myśli i pragnienia.
• Zaakceptujcie jego prawa do posiadania własnych rzeczy i prawo do własnej przestrzeni.
• Szanujcie intymność seksualną dziecka.
• Ufajcie swojemu dziecku – nie stosujcie nadmiernej kontroli.
• Bądźcie konsekwentni w wychowaniu, jednak z zachowaniem własnego prawa do elastyczności w konsekwencji, gdy wymaga tego sytuacja.
• We właściwy sposób stosujcie nagrody i konsekwencje (nie stosujcie kar, które mogą mieć charakter przemocy fizycznej lub psychicznej).

Rodzice są jak rzeźbiarze!

Budowanie relacji rodziców z dzieckiem w oparciu o wskazane wyżej przykłady będzie służyło kształtowaniu bezpiecznej więzi przywiązaniowej, a w konsekwencji wpłynie na prawidłowy rozwój dziecka i dojrzałość jego osobowości w dorosłości.

Pamiętajcie, że dla ukształtowania przywiązania najważniejsze są pierwsze trzy lata, a szczególnie pierwszych dwanaście miesięcy jego życia. Niezależnie od tego, zawsze jednak jest dobry czas na budowanie relacji z dziećmi lub naprawianie tego, co przez różne błędy w tych relacjach mogło być nieprawidłowe. 

Nie zapominajcie, że rodzicielstwo to najważniejsza przygoda, czasem łatwa, a czasem trudna, w której mamy jako rodzice możliwość „ulepienia” jedynego w swoim rodzaju człowieka o niepowtarzalnej strukturze w linii życia i w kształcie jego osobowości. Rodzice to „rzeźbiarze” i od nas – rodziców – zależy, czy „rzeźba” ta będzie zadowolona ze swojego kształtu i czy inni będą zadowoleni z relacji, którą z nią stworzą.