Mężczyźni dają rozwiązania, a kobiety wsparcie. Obie strony preferują inne tematy, mają też różne oczekiwania co do rozmowy. Jak w tym wszystkim znaleźć wspólny język?
Anne Moir i David Jessel w książce „Płeć mózgu”, a w ślad za nimi i inni autorzy, nie mają wątpliwości – świat kobiet i świat mężczyzn jest inny we wszystkich obszarach życia człowieka. To się nigdy nie zmieni! Im szybciej to sobie uświadomimy, tym lepiej. Jeśli zaakceptujemy ten fakt, nasze życie stanie się łatwiejsze, spokojniejsze i bogatsze o ciekawość owych odmienności.
Asymetria dialogu
Mówiąc o komunikowaniu się kobiet i mężczyzn, Deborah Tannen (2005) używa pojęcia asymetrii. Otóż asymetria ta, czyli brak równowagi, wiąże się z odmiennością celów i oczekiwań małżonków od wspólnej rozmowy, szczególnie, gdy ma ona dotyczyć dialogu o problemach. Według autorki oboje postrzegają rzeczywistość przez pryzmat płci własnej, co powoduje, że tak trudno im się porozumieć i dostrzec perspektywę współmałżonka.
W dużym stopniu mężczyźni i kobiety komunikują się inaczej w wyniku różnic biologicznych dotyczących ich struktury anatomicznej, układu struktur mózgowych i układu hormonalnego. W związku z tym w odmienny sposób przetwarzają informacje i mają odmienne spostrzeżenia. Preferują także inne tematy rozmów. Inaczej też reagują emocjonalnie, okazują empatię i używają komunikatów niewerbalnych. Jak to wygląda w szczegółach?
Mężczyzna dobra rada
Mężczyźni rzadko i mniej chętnie podejmują rozmowy o sprawach osobistych oraz uczuciach. Cechuje ich mniejsza niż kobiety otwartość w tych obszarach, szczególnie w ujawnianiu intymności (jaką rolę odgrywa intymność w związku przeczytacie tutaj). Częściej też wycofują się z takich intymnych dyskusji. Wolą rozmowy na tematy ogólne, mniej zwracają uwagę na szczegóły. Jednak, gdy trzeba rozwiązać jakieś ważne problemy dotyczące relacji obojga w związku, mogą analizować je szczegółowo. W takich sytuacjach szukają konkretnych rozwiązań lub strategii prowadzących do ich rozwiązania. Gdy partnerka zwróci się do nich z trudną sytuacją – zamiast pocieszania – udzielają jej porad lub przekazują informacje, najczęściej poparte racjonalnymi argumentami.
Ich skłonność do ujawniania własnych opinii i oceniania bardzo często spotyka się z zawodem u partnerki, gdyż ona oczekiwała jedynie zrozumienia, a nie doradzania i opiniowania. Skłonność mężczyzn do wydawania opinii i argumentowania wiąże się z niższym niż u kobiet poziomem empatii, a wyższym poziomem myślenia abstrakcyjnego, przestrzennego i zorientowania na zadania, przedmioty lub teorie. Te zdolności przydają im się podczas rozwiązywania problemów lub rozwiązywania zagadek, w czym są lepsi od kobiet.
Siła męskiego głosu
Charakterystyczne dla mężczyzn jest to, że są zwykle głośniejsi niż kobiety. Wynika to m.in. z niższego tonu ich głosu. Przy połączeniu tego z ich większą bezpośredniością, zdecydowaniem i asertywnością mogą być odbierani jako bardziej agresywni – ich komunikaty często mają charakter poleceń i zdań rozkazujących, a także wyrażeń deprecjonujących (obniżających poczucie własnej wartości u partnerki). W takich wypowiedziach uwidacznia się ich większa niż u kobiet potrzeba niezależności, autonomii i indywidualizmu. Jednocześnie też mężczyźni mają większe niż kobiety problemy w słuchaniu (często wyłączają się lub są zajęci własnymi myślami i rozwiązaniami) i częściej przerywają wypowiedź partnerki. Wszystko to uwidacznia ich – nie zawsze świadomą – potrzebę sygnalizowania swojej władzy.
Nie mówmy o miłości!
W męskich komunikatach można zauważyć więcej błędów gramatycznych, częstsze stosowanie zaimka ja i czasu teraźniejszego oraz dłuższych i specjalistycznych sformułowań. Mężczyźni mają problemy w komunikowaniu emocji, w mówieniu o nich i ich okazywaniu. Rzadziej mówią o miłości, często korzystają ze znanych powiedzeń: powiedziałem ci już raz i nie odwołałem, podczas gdy kobieta mogłaby często słuchać o tym, że jest ważna i kochana. Swoje uczucia mężczyźni okazują często za pomocą działań (samochód ci umyłem przecież…) lub rzeczy, rzadziej zaś za pomocą słów lub dotyku. Natomiast lepiej niż kobiety radzą sobie z kontrolowaniem emocji. Jeśli dochodzi do wybuchów z ich strony, to najczęściej wtedy, gdy ich cierpliwość jest już mocno nadwyrężona.
Rady dla kobiety
Jeśli zależy ci na udanym dialogu z partnerem, nie zmuszaj go do rozmowy, jeśli nie jest on na nią gotowy, nie pospieszaj go w odpowiedziach i w decyzjach. Staraj się używać języka konkretu. Okazuj mu zainteresowanie i zrozum, że czasem on nic nie mówi – zwykle nie jest na to wówczas gotowy. Gdy oczekujesz porady, zasygnalizuj to, a gdy chcesz po prostu z nim porozmawiać – też mu o tym powiedz. Zrozum, że mężczyzna nie zawsze ujawnia swoje emocje, lecz ty jednocześnie nie rezygnuj z ich okazywania i wskaż mu, że jest dla ciebie ważne, by i on rozmawiał z tobą o uczuciach.
Kobieca komunikacja
W kobiecym komunikowaniu się dużo jest emocji, otwartości i koncentracji na ludziach oraz ich przeżyciach. W relacjach z partnerem (z innymi również) mocno koncentrują się one na sferze emocjonalno-uczuciowej. Przejawiają wyższy poziom wsparcia i intymności, reagują bardziej emocjonalnie i nawiązują większą bliskość. Podczas rozmów ujawniają więcej dotyku, uśmiechu, kontaktu wzrokowego i łagodnego tonu głosu. Same też są bardziej wrażliwe na dźwięk i ton głosu oraz na przekazy o zabarwieniu uczuciowym. Najczęściej też preferują dyskusje o relacjach, sprawach osobistych i uczuciach.
Słowa pełne emocji
Kobiety dużo lepiej niż mężczyźni komunikują się niewerbalnie i w sposób pośredni, np. poprzez metafory. Lepiej też interpretują znaczenie zachowań innych osób, gestów i mimiki oraz trafniej określają na ich podstawie ich charakter. W większym stopniu zauważają też elementy relacji między ludźmi. Częściej kierują do mężów empatię, czyli wsparcie emocjonalne, a jednocześnie też potrzebują same więcej wsparcia i zrozumienia od mężów niż od nich otrzymują. Ujawniają większą niż mężczyźni wrażliwość i szacunek wobec wypowiedzi rozmówców oraz chęć przyjęcia ich punktu widzenia. Są bardziej niż mężczyźni cierpliwe, więcej słuchają i milczą podczas rozmów z nimi, są mniej stanowcze, ale bardziej otwarte. Częściej rozpoczynają rozmowy, więcej dopytują, budują dłuższe zdania lub całe wypowiedzi. Używają też bogatszego niż mężczyźni słownictwa.
Mistrzynie spostrzegawczości
Niestety, gdy doświadczają konfliktów z partnerami, mają problem z obroną własnego stanowiska, częściej się tłumaczą, przepraszają, gubią pewność siebie i nie potrafią sprawnie argumentować swoich racji. Mają więcej obaw, są bardziej ostrożne i mniej precyzyjne. W komunikacji z mężczyznami częściej niż oni czują się nierozumiane. Ponieważ są bardziej niż oni podatne na stres takie nieporozumienia mogą być przez nie głębiej przeżywane. Natomiast w relacjach z dziećmi lub rodzinnych szeroko rozumianych są bardziej rozmowne i bardziej zdecydowane w wydawaniu poleceń, uwag i sugestii. Kobiety zauważają też więcej spraw małżeńskich i rodzinnych do omówienia z partnerami. Są bardziej spostrzegawcze, więcej słyszą i zapamiętują. Potrafią łączyć różne informacje ze sobą i wyciągać wnioski, a także rozważać, na ile warto je analizować i poddawać dyskusji, a na ile lepiej jakichś tematów nie podejmować, czasem nawet udają, by uniknąć tych trudnych rozmów.
Mężczyzno, zapamiętaj!
Jeśli pragniesz stworzyć udaną relację z kobietą wiedz, że ona pragnie być wysłuchana, nawet, jeśli mówi długo i zawile. Kiedy mówi ci o swoich problemach, nie zawsze chce, byś podpowiadał jej, jak je rozwiązywać, tłumaczył coś albo bronił stanowiska stojącego do niej w opozycji. Ona pragnie twojej empatii, wsparcia i poczucia, że ją rozumiesz. Wystarczy więc, jeśli będziesz patrzył na nią, gdy mówi i dawał sygnały wskazujące na to, że słuchasz, czyli kiwaj głową i potwierdzaj poprzez hm, ojej, rozumiem. Nie podnoś na nią głosu, nie pouczaj jej, nie moralizuj, nie wzdychaj, nie okazuj braku zainteresowania i nie zajmuj się czymś innym, gdy ona zwraca się do ciebie z chęcią rozmowy. Jeśli trzeba – przytul ją i zapewnij, że rozumiesz, iż może być jej trudno.
Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej na temat komunikacji damsko-męskiej, polecam przeczytać: (kliknij aby rozwinąć)
L. Brannon, Psychologia rodzaju, Gdańsk 2002; B. Harwas-Napierała, Komunikacja interpersonalna w rodzinie, Poznań 2008; D.K. Ivy, P. Backlund Język kobiet i język mężczyzn, w: Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej, red. J. Stewart, Warszawa 2005; E. Mandal, Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach, Warszawa 2008; M. Kaźmierczak, M. Plopa, Kwestionariusz Komunikacji Małżeńskiej, Warszawa 2008; A. Moir, D. Jessel, Płeć mózgu, Warszawa 1993; Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Kraków 2000; K. Oppermann, E. Weber, Język kobiet, język mężczyzn. Jak porozumieć się w miejscu pracy, Gdańsk 2000; M. Plopa, Więzi w małżeństwie i rodzinie, Kraków 2006; T. Rostowska, Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia, Kraków 2008; J. Rostowski, Dobór partnerów do małżeństwa w świetle teorii psychologicznych, w: Małżeństwo i miłość. Kontekst psychologiczny i neuropsychologiczny, red. J. Rostowski, T. Rostowska, Warszawa 2014; J. Rostowski, Zarys psychologii małżeństwa, Warszawa 1987; D. Tannen, Asymetrie: on swoje – ona swoje, w: Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej, red. J. Stewart, Warszawa 2005.
dr hab. Marta Komorowska-Pudło
Jeszcze ciepłe!
Jeżeli zainteresował Cię ten temat przeczytaj nasze najnowsze artykuły.